Slechte groei zuurstofplanten verbeteren
Zuurstofplanten zijn van groot belang voor een heldere vijver. Wanneer de zuurstofplanten namelijk niet goed groeien, raakt het biologisch evenwicht van de vijver uit balans. In dit artikel bekijken we daarom, hoe je slechte groei van zuurstofplanten kunt verbeteren. Daarbij komen de volgende onderdelen aan bod:
- Zuurstofplanten en biologisch evenwicht;
- Gevolgen slechte groei zuurstofplanten;
- Oorzaken slechte groei zuurstofplanten;
- Slechte groei zuurstofplanten verbeteren.
Zuurstofplanten en biologisch evenwicht
Zuurstofplanten zijn erg belangrijk voor een heldere vijver. Ze vormen namelijk één van de schakels in het biologisch evenwicht. De belangrijkste taken van zuurstofplanten zijn het opnemen van voedingsstoffen uit de vijver en het afgeven van zuurstof aan het vijverwater. Hieronder staat dat stap voor stap uitgelegd:
Bacteriën breken afvalstoffen in de vijver af
Organisch afval wordt door bacteriën in de vijver afgebroken en omgezet in nitraten en fosfaten. De bacteriën geven deze stoffen vervolgens af aan het vijverwater. Bij dit afbraakproces verbruiken de bacteriën zuurstof. Deze nemen ze op uit het vijverwater.
Zuurstofplanten nemen stikstofverbindingen en fosfaten op
De zuurstofplanten in de vijver gebruiken bij hun groei de door de bacteriën geproduceerde stoffen. Daarbij geven ze zuurstof aan het water af.
Gehalte aan nitraat en fosfaat blijft laag
Wanneer de zuurstofplanten goed groeien, nemen ze alle nitraten en fosfaten op uit het vijverwater. Het vijverwater wordt daardoor niet te voedselrijk. Dit zorgt er vervolgens weer voor, dat de groei van algen beperkt blijft.
De onderstaande afbeelding maakt dit onderdeel van het biologisch evenwicht duidelijk:
Gevolgen slechte groei zuurstofplanten
Zuurstofplanten zijn dus onmisbaar voor een gezonde, heldere vijver. Als de zuurstofplanten niet goed groeien, zullen er daarom problemen ontstaan in je vijver. Slechte groei van zuurstofplanten kun je als volgt herkennen:
- De zuurstofplanten verslijmen;
- De zuurstofplanten vormen geen nieuwe scheuten;
- Er breken delen van de zuurstofplanten af, die op de vijveroppervlakte komen te drijven;
- De kleur van de zuurstofplanten is niet frisgroen.
Omdat de zuurstofplanten niet goed groeien, nemen ze ook de voedingsstoffen (nitraten en fosfaten) niet meer goed op uit het vijverwater. Het vijverwater wordt daardoor steeds voedselrijker. Het gevolg hiervan is, dat er alggroei zal ontstaan in de vijver. Daardoor wordt de vijver troebel en groen (zweefalgen), of er vindt een massale groei van draadalgen plaats. Zuurstofplanten en algen zijn voedselconcurrenten. Als de zuurstofplanten de voedingsstoffen niet meer volledig opnemen uit de vijver, grijpen algen hun kans.
Oorzaken slechte groei zuurstofplanten
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor slechte groei van zuurstofplanten. Hieronder bespreken we de drie belangrijkste.
1. Te voedselrijk water
Zuurstofplanten hebben voor hun groei nitraten en fosfaten nodig, maar slechts in hele kleine hoeveelheden. De planten hebben geen tolerantie voor een hoger gehalte van deze stoffen. Dit betekent, dat in te voedselrijk water de groei zuurstofplanten slechter wordt, ondanks een overvloed aan voedingsstoffen. Maar algen kunnen juist prima groeien in water met een hoog nitraat- en fosfaatgehalte.
Te voedselrijk water wordt meestal veroorzaakt door één van de volgende zaken:
- te veel vissen in de vijver;
- modderlaag op de vijverbodem;
- te weinig zuurstofplanten.
2. Te lage concentratie koolzuur in de vijver
Naast fosfaat en nitraat hebben zuurstofplanten ook koolzuur (CO2) nodig voor hun groei. Landplanten halen koolzuur direct uit de lucht, maar zuurstofplanten zijn voor hun CO2 aangewezen op het vijverwater. Wanneer het gehalte aan koolzuur in het vijverwater te laag is, zal de groei van de zuurstofplanten daarom slechter worden.
3. Te lage waterhardheid
Ook een te lage waterhardheid leidt tot slechte groei van zuurstofplanten. De waterhardheid geeft aan, hoeveel voedingszouten er in het vijverwater zijn opgelost. Dit zijn stoffen zoals calcium, magnesium en kalium. Zuurstofplanten hebben ook deze stoffen nodig voor hun groei. Een te lage waterhardheid ontstaat, doordat in de vijver vallend regenwater erg zacht is. Daarnaast daalt de waterhardheid, doordat zuurstofplanten bij hun groei voortdurend voedingszouten uit het water opnemen. In elke vijver loopt de waterhardheid daardoor terug. Enkele keren per jaar moet je de waterhardheid van je vijver daarom weer op peil brengen.
Slechte groei zuurstofplanten verbeteren
Gelukkig kun je maatregelen nemen als de groei van zuurstofplanten in je vijver niet goed is. Deze bestaan uit het minder voedselrijk maken van het vijverwater, selecteren van geschikte soorten zuurstofplanten, de concentratie koolzuur in de vijver verhogen en de waterhardheid verbeteren.
Vijverwater minder voedselrijk maken
Je kunt vijverwater minder voedselrijk maken door het aantal vissen in de vijver te beperken. Daarnaast is het verstandig om een op de vijverbodem aanwezige dikke modderlaag te verwijderen. Deze klus kun je het best in het najaar of vroege voorjaar uitvoeren. Hierbij pomp je de vijver leeg. De vissen en plantmanden plaats je in een tijdelijk onderkomen, zoals een speciekuip of een opblaasbadje.
Ook het aanbrengen van meer zuurstofplanten kan helpen. Zorg dat ongeveer de helft van de vijver beplant is met zuurstofplanten. Hoe meer zuurstofplanten er in de vijver staan, des te effectiever kunnen ze de voedingsstoffen uit het water opnemen.
Selecteren geschikte soorten zuurstofplanten
Zuurstofplanten hebben maar een beperkte tolerantie voor hoge concentraties nitraten en fosfaten in het water. Toch zijn er enkele soorten, die wat makkelijker groeien in voedselrijk water. Dit zijn Aarvederkruid (Myriophyllum spicatum) en Gedoornd hoornblad (Demersum). Van deze soorten kun je wat stekken in je vijver zetten. Zo kun je uitvinden, welke soort in jouw vijver het best groeit.
Concentratie koolzuur in de vijver verhogen
Koolzuur is onmisbaar voor de groei van zuurstofplanten. Je kunt de concentratie koolzuur in je vijver direct verhogen, door een koolzuurzout toe te voegen aan het vijverwater. Een geschikt middel hiervoor is KH-Extra. Hiermee verhoog je de KH-waarde van de vijver, waardoor er direct koolzuur beschikbaar komt voor de zuurstofplanten.
Het zorgen voor een goede bacteriekolonie verhoogt de beschikbare hoeveelheid koolzuur op de wat langere termijn. Voor het verbeteren van de bacteriegroei in je vijver kun je bodemsubstraat aanbrengen, een biologisch filter bij de vijver plaatsen of de vijver enten met een bacteriestarter.
Waterhardheid verhogen
Zuurstofplanten groeien alleen goed in hard vijverwater. Je kunt de waterhardheid verhogen door de vijver te behandelen met Mineral Clay of GH-Extra. Hiermee voeg je nieuwe voedingszouten toe aan het vijverwater
Verder lezen
Bekijk ook de andere artikelen in het onderdeel problemen vijver oplossen: