Een vijver aanleggen
Een vijver aanleggen is een grote klus. Deze vergt daarom de nodige voorbereiding. De basis voor de werkzaamheden bij de aanleg van een vijver is een compleet vijverontwerp. Hierop staat waar de vijver moet komen, wat het formaat is en hoe de randafwerking eruit komt te zien. In dit artikel bekijken we vervolgens, hoe je stap voor stap zelf je nieuwe folievijver kunt aanleggen.
- Voorbereiding;
- Benodigde materialen en materieel;
- Graafwerkzaamheden;
- Aanbrengen bescherming en vijverfolie;
- Randafwerking.
Op het eind van dit artikel lees je ook informatie over het aanleggen van een voorgevormde vijver.
1. Vijver aanleggen: voorbereiding
Zorg dat je een goed vijverontwerp hebt. Dit vormt immers de basis van de werkzaamheden. Bij de voorbereiding van de aanleg van een vijver moet je verder aan de volgende punten denken:
Beplanting verwijderen/aanpassen
Verwijder op de plaats waar de nieuwe vijver komt, de bestaande beplanting. Probeer struiken en bomen die gerooid moeten worden, met wortel en al te verwijderen. Dit vergemakkelijkt namelijk het graven van de vijverkuil en maakte de kans op een latere lekkage kleiner.
Elektra aanpassen
Voor de nieuwe vijver is misschien een elektriciteitsaansluiting nodig. Bijvoorbeeld om een pomp, filter of verlichting op aan te sluiten. Of er moet juist een bestaande leiding verlegd worden. Zorg dat je vooraf goed voor ogen hebt, wat er op dit gebied aan werkzaamheden moet worden gedaan. Vaak is het handiger, om deze werkzaamheden als eerste uit te voeren.
Container voor afvoer zand
Voor de afvoer van uitgegraven zand, verwijderde bomen en struiken kun je een container huren. Zorg dat je de container zo laat wegzetten, dat je deze ook makkelijk kunt bereiken met een kruiwagen. Soms kan het zand uit de vijverkuil elders in de tuin verwerkt worden, maar meestal moet je een flink deel ervan laten afvoeren.
Grondwaterstand controleren
Wanneer de grondwaterstand hoog is, is het uitgraven van een vijverkuil erg lastig. Deze zal namelijk steeds vollopen met grondwater. Probeer de aanleg daarom uit te voeren in een periode waarin de grondwaterstand minder hoog is. Je kunt de grondwaterstand controleren, door met een grondboor een gat te graven, dat even diep is als de vijverkuil moet worden. Wanneer er water in het gat komt te staan, betekent dit dat de grondwaterstand te hoog is. Op plaatsen waar de grondwaterstand altijd hoog is, kun je de vijverkuil drooghouden met een vuilwaterpomp.
Weersverwachting controleren
Een uitgegraven vijverkuil, waarin het folie nog niet is aangebracht, is erg kwetsbaar. De vijverwand kan namelijk makkelijk instorten, zeker als het hard regent. Probeer de werkzaamheden daarom tijdens een periode met goed weer uit te voeren.
2. Vijver aanleggen: benodigde materialen en materieel
Zorg ervoor, dat je bij aanvang van de werkzaamheden alle benodigde materialen en materieel voor de aanleg vijver in huis hebt. Denk hierbij in elk geval aan de volgende zaken:
- Kruiwagen, scheppen (spieker en bats);
- Lange waterpas;
- Wit zand, voldoende om een laag van 5-10 centimeter op de bodem van de vijverkuil te kunnen aanbrengen;
- Rotvrij beschermingsdoek om onder het vijverfolie te kunnen aanbrengen;
- Vijverfolie.
Het formaat van het vijverfolie kun je berekenen met de volgende formule:
Lengte: maximale lengte van de vijver + 2 x de maximale diepte van de vijver + 1,5 meter
Breedte: maximale breedte van de vijver + 2 x de maximale diepte van de vijver + 1,5 meter
Wanneer je bijvoorbeeld een vijver aanlegt van 4 x 3 meter met een maximale diepte van 80 centimeter, betekent dit dat je een stuk folie nodig hebt van 7,10 meter bij 6,10 meter. Probeer de folie altijd in één aaneengesloten stuk te kopen, zelf lijmen is namelijk erg lastig en de kans op lekkage wordt groter.
3. Vijver aanleggen: uitvoering
Uitgraven vijver
Nu je alle voorbereidingen getroffen hebt en de materialen in huis hebt, kun je beginnen met het graafwerk. Graaf de vijver per plateau uit. Voorkom dat je in de vijver schuine bodemoppervlakten krijgt, probeer alles waterpas te houden. Op de bodem van de vijver ga je later namelijk plantmanden zetten en deze moeten recht staan. Graaf de vijver 5 tot 10 centimeter dieper uit dan de diepte in het vijverontwerp aangeeft. Zo creëer je ruimte voor het witte beschermingszand en de beschermingsdoek.
Let goed op dat je wortels en stenen allemaal verwijdert uit de vijverkuil. Deze kunnen namelijk makkelijk lekkage veroorzaken.
Controleren: is de vijverrand waterpas?
Zorg dat de vijverrand overal even hoog is. Controleer dit voortdurend met een waterpas. Zo voorkom je, dat de vijver na het vullen een scheve aanblik biedt.
Aanbrengen wit zand
Breng op de bodem van de kuil 5 tot 10 centimeter wit zand aan. Dit witte zand heeft twee functies. Ten eerste vormt het een beschermlaag, zodat scherpe voorwerpen in de grond niet tot lekkage kunnen leiden. De tweede functie is het wegvoeren van opstijgend grondwater naar de zijkant van de vijver. Wanneer een vijver in kleigrond wordt aangelegd en de grondwaterstand stijgt, bestaat namelijk de kans dat het vijverfolie gaat opbollen. Een laagje wit zand gaat dit tegen. In gebieden met kleigrond én een hoge grondwaterstand kun je overwegen om onder de vijver een drainagebuis aan te leggen. Dit helpt namelijk ook om grondwater naar de zijkanten van de vijver af te voeren.
Aanbrengen rotvrije beschermingsdeken
Een rotvrije beschermingsdeken is een extra bescherming voor het vijverfolie. Breng deze zeker aan op de zijkanten van vijver, omdat je hier geen wit zand kunt aanbrengen. Zorg dat de beschermdeken van synthetisch materiaal is gemaakt en dus niet kan wegrotten.
Aanbrengen vijverfolie
Breng zo snel mogelijk na het graven het vijverfolie aan in de vijverkuil. Zorg dat het folie niet te strak zit. Door de druk van het vijverwater zal het folie later vanzelf tegen de wand gedrukt worden. Laat aan alle kanten van de vijver het folie 75 cm de tuin insteken. Zo creëer je een veilige marge voor eventuele correcties die je tijdens het leggen van het folie moet uitvoeren. In een ongevulde vijver vallen plooien in het vijverfolie altijd erg op. Na het vullen van de vijver worden deze echter grotendeels platgedrukt.
4. Vijver aanleggen: randafwerking
Nu de vijverkuil gereed is, kun je starten met de randafwerking van de vijver. Welke soort afwerking je ook kiest, zorg er altijd voor dat de vijverrand wat hoger is dan de omringende tuin. Zo voorkom je, dat er regenwater vanuit de tuin in de vijver kan lopen. Dit water is namelijk altijd een beetje verontreinigd en maakt het vijverwater daardoor voedselrijk. Dit kan groei van algen veroorzaken.
Er bestaan zeer veel soorten randafwerking voor de vijver. Voor een formele vijver wordt vaak gebruikt gemaakt van natuursteen of hardhout. Bij een natuurlijke vijver zorgen moerasplanten ervoor, dat de folierand aan het zicht wordt onttrokken. Op de foto hieronder zie ze een voorbeeld van randafwerking met natuursteen.
Voorgevormde vijver
In dit onderdeel kijken we naar het ingraven van een voorgevormde vijver. De benodigde stappen hiervoor zijn grotendeels hetzelfde als bij het aanleggen van een folievijver het geval is. Ook hier is een goed vijverontwerp belangrijk. Probeer de vijverkuil zoveel mogelijk passend uit te graven, zodat de vijverbak er precies inpast. Aanbrengen van wit zand en beschermingsdoek is bij een voorgevormde vijver niet nodig. Wanneer de vijverbak goed op zijn plaats staat, kun je de resterende openingen van de vijverkuil vullen met een mengsel van wit zand en water, of met fijn grind. Hiermee veranker je de vijverbak extra stevig. Controleer ook hier voortdurend, of de vijver waterpas ligt.
Volgende stap: vijver vullen, inrichten en opstarten
Als je alle bovenstaande stappen hebt uitgevoerd, is je vijver startklaar. De volgende stap is het vullen, inrichten en opstarten van de vijver. Hierover lees je meer in het artikel vullen en opstarten vijver.
Verder lezen
Bekijk ook de andere artikelen rondom een nieuwe vijver: