Vissen gezond houden en visziektes behandelen
Vissen vormen in de meeste vijvers een belangrijk deel van de inrichting. Ze brengen leven in de brouwerij en zijn simpelweg leuk om naar te kijken. Hoewel vissen in het biologisch evenwicht niet zo’n grote rol spelen, wil je er natuurlijk wel goed voor zorgen. In dit artikel vissen gezond houden en visziektes behandelen, bekijken we daarom hoe je het best met de vissen in je vijver kunt omgaan. Ook bespreken we de meest voorkomende visziektes.
Vissen gezond houden: inrichting vijver
Je kunt de gezondheid van vissen niet los zien van de omgeving waarin ze leven. Om je vissen gezond te houden, moet je daarom in eerste instantie zorgen voor een goed leefmilieu. Denk hierbij aan het vijverwater, de vijverplanten en het aantal vissen dat je in de vijver houdt. Ook het op de juiste manier voeren van vis speelt een rol.
Vijverwater
Zorg dat de waterhardheid van het vijverwater (GH-waarde) voldoende hoog is, minimaal zeven punten. De mineralen in hard water stimuleren namelijk de aanmaak van een gezonde slijmlaag bij de vis. Deze laag is een eerste bescherming tegen parasieten en schimmels.
Vijverplanten
Zet voldoende zuurstofplanten in de vijver. Deze planten brengen zuurstof in het water, die de vissen natuurlijk nodig hebben. Zorg daarom, dat je vijver van bovenaf bezien voor ongeveer de helft begroeid is met zuurstofplanten. Zolang dit in je vijver nog niet het geval is, kun je voor extra zuurstof zorgen met een zuurstofpompje.
Aantal vissen
Te veel vissen in de vijver zorgt vaak voor problemen. Het water wordt hierdoor namelijk te voedselrijk, waardoor er makkelijk algen kunnen gaan groeien in de vijver. Het water wordt dan groen en troebel. Maar een te groot aantal vissen maakt ze ook gevoeliger voor infectieziekten, schimmels en parasieten. Hierdoor krijg je sneller te maken met vissterfte in je vijver. Beperk de hoeveelheid vis daarom tot ongeveer twintig centimeter per duizend liter vijverwater. Je hebt dan een vispopulatie, die goed past in de gemiddelde plantenvijver.
Voeren van de vissen
Vissen gezond houden betekent ook, dat je ze op de juiste manier voert. Bied alleen voer aan, als de watertemperatuur boven de acht graden is. Bij een lagere watertemperatuur ligt de stofwisseling van de vissen zo laag, dat ze geen behoefte hebben aan voer.
Vissen in een plantenvijver kunnen tijdens de warmere maanden veel voeding op natuurlijke wijze uit de vijver halen. Denk hierbij aan insectenlarfjes, watervlooien en wormpjes. Het voer dat je ze in deze periode geeft, moet je dan ook meer zien als bijvoeren. Zorg dat de vissen dit voer binnen vijf minuten opeten. Verminder anders de hoeveelheid, om te voorkomen dat het achtergebleven voer vergaat in het vijverwater en voor problemen zoals alggroei gaat zorgen.
Visvoer is er in allerlei kwaliteiten. Goedkoop voer bevat vooral koolhydraten, duurder voer heeft een hoger eiwitgehalte. Kies bij voorkeur voor een voer met veel eiwitten. Dit geldt vooral voor het voor- en najaar.
Nieuwe vissen in de vijver zetten
Wanneer je nieuwe vissen voor je vijver koopt, moet je deze goed beoordelen op de aanwezigheid van parasieten of tekenen van ziekte. Voorkom dat je met een nieuwe vis ook een kwaal in je vijver introduceert. Wanneer je het helemaal op zeker wilt spelen, kun je de nieuwe vissen de eerste week in een aparte quarantainebak zetten. Zorg dan wel, dat deze bak uit de zon staat en voorzien is van een zuurstofpomp.
Wanneer je vissen uit een transportzak of aparte bak in de vijver wilt zetten, controleer dan dat de watertemperatuur ervan ongeveer overeenkomt met die van je vijver. Een grote temperatuurschok is niet goed voor vissen. Je kunt hiervoor een transportzak eerst een halfuur in de vijver leggen, voordat je deze openmaakt en de vissen vrijlaat. Vissen gezond houden begint dus al bij het uitzetten ervan.
Visziekten herkennen en behandelen
Zieke vis herkennen
Ondanks allerlei maatregelen zoals hierboven beschreven, kunnen vissen in de vijver toch ziek worden. Een zieke vis kun je herkennen aan de volgende symptomen:
Onnatuurlijke houding
De vis zwemt scheef of hangt schuin in het water. Hij toont hierbij steeds zijn flanken.
Slecht eten
De vis is niet geïnteresseerd in het aangeboden voer.
Beschadigde staart of vinnen
De staart of vinnen van de vis zijn rafelig.
Zichtbare verwonding of schimmelplek
De vis heeft een zichtbare verwonding of één of meerdere witte schimmelplekken.
Parasieten
Op het lichaam van de vis zijn parasieten of wormen te zien.
Schuren
De vis schuurt voortdurend langs de bodem of een ander object in de vijver.
Probeer een zieke vis altijd te vangen en in een aparte bak te zetten. Hiermee voorkom je namelijk, dat in geval van een besmettelijke aandoening er meer vissen in de vijver ziek worden. In zo’n quarantainebak kun je ook beter zien, wat de vis precies mankeert.
Visziekten herkennen en behandelen
Vissen kunnen, net als andere dieren, talloze aandoeningen krijgen. Deze kunnen veroorzaakt worden door een parasiet of bacterie, maar ook andere, van binnenuit komende ziektes, komen voor. Genezing is helaas lang niet altijd mogelijk. Bedenk ook dat een vis niet het eeuwige leven heeft. Afhankelijk van de soort, kan een vijvervis maximaal zo’n vijftien jaar oud worden, voordat hij van ouderdom zal sterven.
Veel voorkomende visziekten vind je hieronder, met een omschrijving van de behandeling als deze mogelijk is. Er zijn speciale visgeneesmiddelen in de handel. Deze dien je toe aan het water waarin de vis zit. Om die reden moet je een zieke vis altijd in een aparte bak zetten. Het geneesmiddel komt dan in een veel hogere concentratie beschikbaar, dan wanneer je het rechtstreeks in de vijver zou aanbrengen. Dit verhoogt de kans op genezing.
Kieuwworm
Bij deze aandoening groeien er wormachtige parasieten op de kieuwen van de vis. Met de kieuwen haalt de vis zuurstof uit het water, dus deze aandoening is al snel levensbedreigend. Je kunt een behandeling uitvoeren met een visgeneesmiddel tegen wormen.
Vinrot
Bij vinrot krijgt de vis een rafelige staart en vinnen. Ook kunnen er bloederige zweren ontstaan, meestal op het achterlijf van de vis. De veroorzaker van vinrot is een bacterie. De ziekte is daarom erg besmettelijk. Vissen met vinrot kun je behandelen met een antibioticum.
Buikwaterzucht
Buikwaterzucht is een verzamelnaam voor aandoeningen waarbij de buik van de vis opzwelt. De schubben staan in een ander hoek, de ogen van de vis kunnen uitpuilen en de vis zwemt of hangt scheef in de vijver. Buikwaterzucht is heel vaak niet te genezen. Alleen wanneer er sprake is van een bacteriële oorzaak, kan een behandeling met antibiotica helpen.
Saprolegnia
Saprolegnia is een combinatie van een bacteriële aandoening en een schimmelinfectie. Kenmerk is dat de vis op de huid witte, wollige plekken krijgt. Een gecombineerde behandeling met een antischimmelmiddel en een antibioticum kan helpen. Saprolegnia is besmettelijk.
Witte stip
Witte stip wordt veroorzaakt door een parasiet. Deze dringt door in de slijmlaag van de vis en veroorzaakt daarin witte stippen. Witte stip kun je goed behandelen met een speciaal daarvoor bestemd geneesmiddel.
Karperluis
Een karperluis is een kleine, kreeftachtige parasiet die zich vastzet op het lijf van de vis. Dit veroorzaakt irritatie, waardoor de vis gaat proberen ergens langs te schuren. Dit kan weer bloederige plekken veroorzaken. Van dichtbij zijn de parasieten zichtbaar met het blote oog. Je kunt een vis met karperluis behandelen met een middel tegen parasieten.
Huidworm
Ook huidworm is een parasiet. De ziekte is zeer herkenbaar, doordat er witte wormpje uit het lijf van de vis steken. Je kunt de vis behandelen met een geneesmiddel tegen wormen.
Vissen gezond houden: verder lezen
In een vijver met een goede inrichting zullen vissen minder snel last krijgen van ziekten en parasieten. Lees meer daarover in de onderstaande artikelen: